Jailbreak Nedir? Ne işe yarar? A’dan Z’ye Jailbreak Rehberi

Bu sayfa, siz değerli elmadoktoru.com kullanıcıları için iPhone, iPad, iPod touch, ve Apple TV Jailbreak konusunu tek bir yazıdan öğrenebilmeniz için hazırlanmış sabit bir konudur. Zaman içinde geliştirilecek olan tüm iOS jailbreak uygulamaları ile bu uygulamalara ait anlatımlara sizi kısa yoldan ulaştıracak bir kılavuz niteliğindedir. Bu yazımızdan jailbreak konusuna zaten vakıf olupta jailbreak sürümlerini takip etmek isteyenlerin yararlanabileceği gibi bu konulara çok uzak olup öğrenme amacı ile bilgiye ihtiyaç duyan tüm iOS kullanıcılarına yol gösterici bir rehber niteliğinde olacaktır. Konumuzda jailbreak nedir, sorusundan başlayarak bu konu kapsamına giren tüm uygulamaları bir arada bulabilirsiniz.

jailbreak nedir, ne işe yarar

Jailbreak Nedir?

Apple’ın mobil işletim sistemi olan iOS özellikle güvenlik kaygıları itibari ile dışarıdan sisteme erişime kapalı bir işletim sistemidir. Bu nedenle gerek imzasız yazılımları iOS cihazlarına yükleyebilmek gerekse de sistem dosyalarına erişebilmek amacı ile yapılan modifikasyon işlemine Jailbreak adı verilir.

Jailbreak dünya üzerinde bir çok ülkeden bir çok bağımsız geliştiicinin ortaya çıkardığı 3. parti diye adlandırılan resmi olmayan uygulamaları cihazınıza yüklemeye yarar. Bunlar genelde Cydia diye adlandırılan ve Jailbreak ile beraber cihazınıza yüklenen alternatif bir uygulama deposu üzerinden yüklenir. Kullandığınız cihazın sistemine yeni yeni bir çok özellik kazandıran Cydia Tweak (küçük uygulamalar)’leri ile çalışabilmeniz Jailbreak işlemi ile mümkündür.

Apple’ın koymuş olduğu tüm kısıtlamaları aşmak ve iOS sistemine uygunlaştırılmış her türlü uygulamayı yüklemek için Jailbreak hemen hemen kaçınılmaz bir uygulamadır desek sanıyoruz hata etmiş olmayız. Tabi Jailbreak amacı itibari ile sistemin koyduğu erişim engellerini aşmak olduğu kadar AppStore üzerinde satılan bir çok ücretli uygulamanın illegal olarak crack’lenmek sureti ile ücretsiz olarak dağıtıldığı bir ortam olarak da ifade edilebilir. Tabi biz bu amacı uygulama geliştiricileri açısından desteklemiyor, emeklerinin karşılığı olan uygulamaya belirledikleri ücret mukabilinde satın alınmasının daha doğru olacağını etik açıdan belirtmek durumunda olduğumuzu da ayrıca ifade etmek istiyoruz.

Jailbreak’in Faydaları Nelerdir?

Jailbreak nedir? konusunda da değindiğimiz gibi Apple’ın onay vermediği 3. parti yazılımların sayısı binlerce olup bu uygulamalardan istifade etmek isteyebilirsiniz. Özellikle bağımsız uygulama geliştiricilerinin ücretli yahut ücretsiz olarak uygulamalarını paylaştığı Cydia deposuna da sahip olmak öncelikli amaçtır. Çünkü Cydia deposunda cihazınıza çok daha fazla özellik kazandırmak ve Apple’ın izin vermediği bir çok uygulamayı yapmayı Jailbreak mümkün kılar.

Örneğin kullandığınız temayı beğenmeyebilir ve simgeler hoşunuza gitmeyebiir. Yahut zil sesi olarak mp3 dosyalarını atamak isteyebilir ve bunları dilediğiniz boyut ve sınırda cihazınında kullanmak isteyebilirsiniz. Yan yana 4 simge değil de 5 simge koymak isteyebilir ve bu simgeleri istediğiniz yere taşıyabilmek isteyebilirsiniz. Sisteme ait olan bir çok özelliğe mesela bildirim merkezine yeni uygulamalar yerleştirmek, buradan facebook, twitter, RSS haberlerini takip edip mesaj atmak isteyebilirsiniz.

Bu ve bunun gibi sayabileceğimiz birbirinden gerekli ve hoş uygulamaları ancak Apple’ın koymuş olduğu sistem erişim yasağını Jailbreak ile delerek ulaşabilirsiniz.

Jailbreak Yasal mı?

Kanunlar her ülkeye göre değişiklik arz edebileceği gibi genel anlamı itibari ile legal veya illegal olduğunu ancak uygulamalardan anlayabiliriz. Örneğin 2010 yılının Temmuz ayında Apple’ın Jailbreak üreticileri ve kullanıcılarının önünü kesmek adına açmış olduğu davada mahkeme kullanıcıyı koruyan bir karar vermiş ve bu işlemin yasal olduğuna hükmetmiştir.

İnsanlar parasını ödeyip sahip oldukları bir sistemde diledikleri gibi modifikasyon (değişiklik) yapma hakkına sahip olduğu ve bu işlemi bireysel olarak cihazlarına uygulamanın kanunlara ters bir yönünün olmadığı kararını vermiştir. Bu karar emsal olup aksine açılabilecek davalarda örneklik teşkil edecek bir argüman olarak kullanılmaktadır. Tabi bu kararın para ile satılan uygulamaların bedava olarak cracklenerek sunulmasını kapsamadığını, bu işlemin ap ayrı bir telif konusunda değerlendirileceğini de unutmayalım.

Ayrıca elinizde bulunan Jailbreak’li bir cihaz ile AppleStore’a gider ve cihazınızın garanti kapsamında olup olmayacağını sorarsanız size elbette garanti kapsamında değildir diyecektir. Bu nedenle gerekli durumda cihazınızı garantiye götürmek durumunda kalırsanız cihazınızı fabrika ayarlarına döndürmek suretiyle tamamen sıfırladıktan sonra götürürseniz (önceki yedeği de geri yüklemeden) bu durumda sorun çıkmayacak ve cihazınızın daha önce jailbreak yapılmış olduğu da anlaşılmayacaktır.

Jailbreak Cihaza Zarar Verir Mi?

Bu soru iPhone’un ilk çıktığı zamanlarda sorulmuş olsa kısmen evet denilebilirdi. Çünkü o zamanki jailbreak metodlarında cihaza fiziksel müdahale de söz konusuydu ki günümüzde Jailbreak’in yol açtığı kalıcı bir zarar yoktur. Başınıza gelebilecek en kötü olay sistemin çökmesi olabilir ki bu da ne yaptığını bilen insanlar için çok nadir yaşanacak bir durumdur. Bu durum başınıza geldiğinizde cihazı iTunes üzerinden restore (geri yükleme) ettiğinizde cihazınız tekrar sorunsuz olarak çalışır hale gelecektir.

Jailbreak ile Unlock Farklı Mı?

Tabiki, jailbreak nedir? yukarıda anladıktan sonra Unlock (sim kilidi) işleminin çok farklı bir amaca hizmet ettiğini anlayabiliriz. Şöyle ki, cihazınız herhangi bir operatörden ve sadece o operatöre ait sim kart ile kullanılacak şekilde alınmıştır. Bu durumda farklı bir GSM şirketinin kartı ile cihaz çalışmayacak size geçerli bir sim kartı takmanıza dair uyarı verecektir. İşte bu durumda cihazınızın unlock yani sim kilidini kaldırma işlemini yapmanız gerekecektir. Görüleceği üzere birbirinden çok farklı iki kavram ama buluştukları bir k-nokta var ki bir çok unlock metodunu uygulayabilmek için cihazınızın jailbreak yapılmış olması gerekebilir.

Jailbreak Sonrası iTunes Kullanılabilir Mi?

Tabiki, yapılan işlem sadece bir erişim kilidinin kaldırılmasından ibaret olduğu için varolan konforunuzdan ödün vermezsiniz. iTunes ve AppStore‘dan uygulama indirme gibi rutin işlemlerinizi yine özgürce yapabilirsiniz. Jailbreak size Cydia isimli alternatif bir uygulamayı kazandırmaktan başka bir şey yapmaz…

Cydia Nedir?

Jailbreak konusu içinde bir kaç kere değinilen Cydia tıpkı AppStore gibi alternatif bir uygulama deposudur. Burada yer alan uygulamalar bağımsız iOS geliştiricilerinin ortaya çıkardığı bir çok uygulama, mod, tema, zil sesi gibi dosyaları cihazınıza yükleyebilmeniz için vardır. Yine AppStore gibi burada da ücretli ve ücretsiz binlerce uygulama ve işlevselliği açısından cihazınızdan aldığınız keyfi katlayacak uygulamaları edinebileceğiniz bir depodur.

Jailbreak Yapılmış Cihaz Sürümü Yükseltilir Mi?

Cihazınız için her zaman son yayınlanan iOS sürümünü tabiki yükleyebilirsiniz, sonuçta yeni bir sürüm yüklemek cihazın restore (sıfırdan geri yüklenmesi) edilmesi anlamına gelir. Ancak sahip olduğunuz jailbreak’i ve varsa unlock’u da kaybetmenize sebep olur. Bu nedenle özellikle Cydia’dan temin edilmiş uygulamaların varlığından ödün vermek istemiyor, halen sim kilidini jailbreak aracılığı ile sağlamışsanız bu durumda yüklenecek olan iOS sürümü için geliştirilmiş bir jailbreak metodunun olup olmadığına dikkat etmelisiniz.

Genellikle cihazınızı iTunes’e bağladığınızda yeni bir iOS güncellemesinin varlığını gösteren bir uyarı ile cihazınızın sürümünü yükseltmek isteyip istemediğinizi soran bir mesaj alırsınız. Bu durumda güncelleme butonuna basmadan önce yukarıda sayılan çekinceleri göz önüne almalı ve mümkün olduğu kadar hemen güncelleme yoluna gitmemelisiniz. Genellikle bilinmeden yahut bir refleks ile yapılan güncelleme teklifi butona basıp kabul etmek hem jailbreak’in hem de o anda uygulanmış olan sim kilidi kaldırma işleminin sıfırlanması demek olacağını unutmayın.

Bu nedenle ElmaDoktoru.Com blogumuzu takip etmeniz ve bu gibi işlemlerin gerektiği anlarda bize danışmanız sonradan yaşanacak sorunların da önüne geçecektir.

Kaç Çeşit Jailbreak Metodu Var?

Jailbreak nedir öğrendiğimize göre şimdi de çeşitlerine bakalım. Hali hazırda 3 farklı jailbreak metodu vardır ve her metodun kendi içinde avantaj ve dezavantajı söz konusudur. Şimdi dilerseniz bu üç metodun ne olduğuna ve ne anlama geldiğine kısa bakalım;

Tethered Jailbreak (bağımlı jailbreak)

Tethered diye adlandırılan jailbreak işlemi geçici jailbreak metodu olarak da izah edilebilir. Tethered jailbreak uygulanmış bir cihaz, cihazın kapatılıp açılması durumda bir bilgisayara bağımlı olması durumunu ifade eder. Tethered olarak jailbreak yaptığınız cihaz bir nedenden dolayı kapatılıp açılırsa cihaz Apple simgesinde kalır ve açılmaz. Bu durumda tekrar cihaz jailbreak uygulamasına bağlanarak Justboot veya iBooty gibi işlemlerden geçirilerek açılabilir. Bu metod jailbreak kullanıcılarının hiç sevmediği ama onsuz da olunamayacak zamanların olacağı düşünülürse bir yandan da tatmin edecek bir metoddur.

Semi-Tethered (yarı bağımlı jailbreak)

Bu metod da yukarıdaki tethered gibidir ancak tek farkı cihaz kapatılıp açılsa dahi cihaz tekrar açılır ve ayrıca bir bilgisayara bağımlı kalmazsınız. Bu açılış size tethered’dan farklı olarak cihazın telefon, mesaj gibi fonksiyonlarını rahatça kullanmanızı sağlar ama jailbreak ile gelen uygulamaların kullanılamamasını da gerektirir. Tamamiyle sorunsuz olarak cihazı kullanmak için bir önceki metod da olduğu gibi “Justboot veya iBoot”  işlemlerinden birisinin yapılması gerekir.

Untethered Jailbreak (bağımsız jailbreak)

İşte bu jailbreak kullanıcılarının duymaktan en keyif aldığı metod olan ve tamamen bağımsız jailbreak metodudur. Cihazınızı özgürce kapatır ve açar bu durumdan da herhangi bir sorun yaşamaksızın jailbreak’in getirdiği tüm nimetlerden kesintisi olarak yararlanırsınız.

En İyi Jailbreak Aracı Hangisidir?

Aslında en iyi jailbreak aracını sormayı bizler aracın kendisinden çok yaptığı işleme bakarak belirleriz. Bu durumda öncelikle en iyi jailbreak aracı bize o anki jailbreak yapılabilen son iOS sürümünü bağımsız olarak (untethered) jailbreak yapabildiğimiz araç olur. Belki en iyi aracı kullanılan bilgisayar işletim sistemine göre belirleyebiliriz, Windows veya Mac için geliştirilmiş olan jailbreak araçlarından en konforlusu belki de bizim için en iyi jailbreak aracı olabilir ama biz daha çok amaca baktığımızdan bu nedenle de araçların adına göre şu araç çok iyidir demeyiz.

Buraya kadar olan anlatımımızda sizlere Jailbreak nedir ne işe yarar, hakkında detaylı ve açıklayıcı bir bilgi verebildiğimizi umuyoruz. Bundan sonraki sabit makalemizi iOS sürümlerine göre, cihazlara göre halen kullanılmakta olan tüm Jailbreak araçları ve sürümlerine ayıracağız. Bu konunun altında da ilgili konuya bağlantı vererek rehberimizi amacına ulaştırmış olacağız.

iPhone, iPod touch, iPad, ve Apple TV Jailbreak

iOS 5.1:

  • Jailbreak iPhone 4S: Bu sürüm için ilgili cihaza jailbreak metodu bulunmamaktadır.
  • Jailbreak iPhone 4: RedSn0w güncel sürüm 0.9.10b8 Tethered Jailbreak
  • Jailbreak iPhone 3GS: RedSn0w güncel sürüm 0.9.10b8 Tethered Jailbreak (oldbootrom için untethered)
  • Jailbreak iPad 3: Bu sürüm için ilgili cihaza jailbreak metodu bulunmamaktadır.
  • Jailbreak iPad 2: Bu sürüm için ilgili cihaza jailbreak metodu bulunmamaktadır.
  • Jailbreak iPad 1: RedSn0w güncel sürüm 0.9.10b8 Tethered Jailbreak
  • Jailbreak iPod Touch 4G: RedSn0w güncel sürüm 0.9.10b8 Tethered Jailbreak
  • Jailbreak iPod Touch 3G: RedSn0w güncel sürüm 0.9.10b8 Untethered Jailbreak
  • Jailbreak Apple TV 3:  Bu sürüm için ilgili cihaza jailbreak metodu bulunmamaktadır.
  • Jailbreak Apple TV 2: Seas0nPass

iOS 5.0.1:

  • iPhone 4S: Absinthe (Mac – Windows), (Windows & Mac), RedSn0w
  • iPhone 4: RedSn0w (Mac – Windows)
  • iPhone 3GS: RedSn0w (Mac – Windows)
  • iPad 2:  Absinthe (Mac – Windows)
  • iPad 1: RedSn0w (Mac – Windows)
  • iPod Touch 4G: RedSn0w (Mac – Windows)
  • iPod Touch 3G: RedSn0w (Mac – Windows)

Add a Comment

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir