Veritabanı Tabloları ve Görevleri 1

Joomla içerik yönetim sistemini, veritabanı anlamında çok iyi bilmeyen kullanıcıların, veritabanı tablolarını ve yapısına ait bazı önemli bilgileri bu makalede bulabilecekler. Özellikle, joomla’nın standart kurulumunun ardından otomatik olarak veritabanında oluşturulan tabloların ve bu tabloların içlerine işlenen verilerin türlerine ve yeri geldikçe daha farklı yönlerini ele almaya çalışacağız. Joomla‘nın ilk kurulumunda standart olarak oluşturulan 36 tane tablo ve her tablonun da kendine ait depolama tarzı vardır. Genel olarak joomla’dan oluşturulan bölümler, kategoriler ve içeriklerin tümü veritabanında yer alırlar, dosya sisteminde ise sadece joomlanın standart dosyaları ve klasörleri, yüklü olan tüm eklentilere ait dosya ve klasörler, sitenin temaları, resimler, görsel ve ses dosyaları gibi ftp den baktığımızda gördüğümüz dosya ve klasörler yer alır. Ancak asıl veri daima veritabanında tutulurlar, yarın sitenizin tamamı ftp den bir şekilde silinmiş olsa bile, sitenizin içeriği bölüm ve kategoriler altında veritabanına işlenmiş olduğundan biraz uğraş sonucu geri getirile bilirler. Konumuzu dönmemiz gerekirse, bizim için bu kadar önem arz eden ve sistemimizin bel kemiği olan bu tabloları ve görevlerini tanımaya başlayalım. Bu anlatımın sonunda veritabanı yedeği almakla ilgili gelmekte olan bazı sorulara da yanıt bulabileceksiniz. Tüm veritabanını değil de size gerekli olan özellikleri ve bilgileri barındıran tabloların yedeğini almak isteye bilirsiniz. İşte bu tabloları ve görevlerini bildikten sonra bu konda ne yapmanız gerektiğini daha iyi bileceksiniz.

Az önce de belirttiğim gibi joomlayı ilk kurduğunuzda standart olarak veritabanınan 36 tane tablo otomatik olarak oluşturulur. Bu tabloların ön ekleri kurulum esnasında bir değişiklik yapmamışsanız her zaman için “jos_” ile başlarlar. Bunlar, jos_banner,jos_bannerclient, jos_bannertrack, jos_categories, jos_components, jos_contact_details, jos_content, jos_content_frontpage, jos_content_rating, jos_core_acl_aro, jos_core_acl_aro_groups, jos_core_acl_aro_map, jos_core_acl_aro_sections ,jos_core_acl_groups_aro_map, jos_core_log_items, jos_core_log_searches, jos_groups, jos_menu, jos_menu_types, jos_messages, jos_messages_cfg, jos_migration_backlinks, jos_modules, jos_modules_menu, jos_newsfeeds, jos_plugins, jos_polls, jos_poll_data, jos_poll_date, jos_poll_menu, jos_sections, jos_session, jos_stats_agents, jos_templates_menu, jos_users, jos_weblinks tablolarıdır. Veritabanımıza girdiğimizde üst resimde yer alan ve veritabanımızın adı olan kısma tıkladığımızda resimde görünmeyen ancak sayfanın sağ tarafına bu belirtilen tablolar sıralanırlar. Tablo isimlerinin karşısında da bizim için gerekli olan ve öğrenmemizde faydalı olan bazı simgeler ve bunlara tıklanmasıyla beraber ilgili tablonun içinde yer alan verileri de görebileceğimiz tablonun yapı kısmına biraz değinelim.

Resmi tam boy görmek için tıklayabilirsiniz, resimde de görüleceği gibi ilgili simgeye tıkladığımızda (Gözat) açılacak olan alan tablomuzun tüm içeriğini görebileceğimiz alandır. Bu alandan tablomuzun çeşidine bağlı olarak düzenleme yapmamız gerektiğinde bu kısımdan düzenleme yapabiliriz. Ancak buradan yapılan işlemlerin geri dönülemez sonuçlara sebebiyet vereceğini unutmayarak fazla kurcalamadan yahut ne yaptığımızı tam bilmeden hiç bir işlem yapmamanız önerilir.

İkinci simgemiz olan “Yapı” simgesine tıkladığımızda da ilgili tablomuzun içinde yer alan sütunları görebiliriz, burada veriler değil de o tablonun yapısı görüntülenir. Bu alan genellikle kullanılmaz, geliştiriciler bu alandan ilgili tabloya ek sütun eklemek istediklerin de ki bu sizinle yahut konumuzla ilgili olmadığından tam değinmiyorum. İsterseniz ilk resimdeki “Gözat” simgesine tıkladığımızda karşımıza gelen tabloya tekrar bir dönelim ve burada yer alan bir iki ufak ayrıntıya daha değinelim. Üstteki resimde de belirtildiği gibi, “jos_banner” tablosunun yanındaki “Gözat” butonuna tıklayarak tabloya girelim.

Resimde görüldüğü gibi “jos_banner” tablomuzun içindeyiz, joomlanın kurulumu aşamasında örnek verinin yükleme butonuna basarak örnek veriyi yüklemişsek içeriğini bu şekilde göreceksiniz. örnek veri yükleme işlemi tüm tabloların içine gerekli olan verilerin atılması anlamına gelir. Resimde üst kısımda, “bid”, “cid”, “type”, “name”, “alias” vb… sütunlar tablomuzun temel yapısını oluşturan yapısal kısımdır. Az yukarıda değindiğimiz “Yapı” simgesine tıkladığımızda bu tablo içeriğini değil de bahsettiğimiz gibi sadece “bid”, “cid”, “type”, “name”, “alias” vb…gibi sütnların adlarını görürüz, oysa burada hem sütunların adı ile beraber tablonun içeriğini de görebiliyoruz. “jos_banner” joomla yönetim panelinden girdiğimizde bileşenler içinde yer alan “reklamlar” bileşeninin kayıtlı olan reklamların tutulduğu tablodur. Her satır, bir reklamı ve o reklama ait olan veriyi saklar. Üst resimde görülen işaretli simgemiz “Düzenle” simgesidir. Buna tıkladığımızda hangi satırın yanındakini tıklamışsak o satıra ait düzenleme kısmına gideriz. Bu simgenin yanındaki çarpı işareti ise ilgili satırı siler o nedenle buna tıklamayın. Düzenleme kısmına geldiğimizde ise aşağıdaki resimde yer aldığı gibi bir yönetim alanına ulaşırız.

İşte bu alandan istediğimiz ve bize gerçekten gerekli olan düzenlemeleri rahatlıkla yapabiliriz, şimdi hayalen joomla yönetim panelinize gidin, bileşenler kısmına ve oradan reklam bileşenindeki her hangi bir reklama girin. İşte o reklama ait tüm ayarlar aslında jos_banner  tablomuzda, bu girilen alanda gerçekleşir. Sanırım bu tablo yapısının yüzeysel anlamda nasıl işleyip nasıl düzenlendiğini anlamanıza yardımcı olmuştur. Bu tip bilgiler bize, yönetim paneline bir nedenle giriş yapamadığımız bir durumda sitemizle ilgili onarım ve sorunu tespit anlamında çok gerekli olacağı için makalemizin başından beri izah etmeye çalıştığımız; Veritabanına giriş >> Tabloları sıralama >> Bir tabloya girme >> İlgili tabloda yer alan bir satırı düzenleme mantığının izahı içindi. Görüldüğü gibi hayli detaylı olan veritabanı ve veritabanı tablolarının mantığı konusuna bir diğer yazımızda devam edeceğiz.